هنر ویترای، با شیشه های رنگی سنتی برگرفته از هنرهای قدیمی مانند میناکاری است. این هنر از ساختن تصاویر به یاد ماندنی از قطعات جداگانه شیشه های رنگی به وجود آمده است. میناکاری علاوه بر اینکه از تکنیک اتصال این قطعات به هم با نوارهای فلزی الهام گرفته است، نوارها را به عنوان یک عنصر طراحی مثبت در نظر می‌گیرد. از شیشه های رنگی سنتی (استین گلس) می توان برای نمایش جزئیات شکل ها، زیور آلات و کتیبه ها روی شیشه استفاده کرد. شیشه های رنگی بیش از هزار سال است که تولید می شود و قدمت آن به اوایل دوره قرون وسطی می رسد. در ابتدا محدود به کلیساها و اماکن مذهبی بود، اما در طول قرن ها تقریباً در تمام محیط های معماری و خانگی جایگاه پیدا کرده است.

شیشه‌ های رنگی که در قرون وسطی با فناوری آن زمان تولید می‌شد، به طرز خیره کننده ای زیبا است و پیوسته یادآور این نکته است که در نهایت، این مهارت و بینش هنرمند است که کیفیت و نتیجه کار را تعیین می‌کند. با این وجود، با استفاده از تجهیزات مدرن و درک فرآیند رنگ آمیزی، امکانات و تنظیمات هنری برای این رسانه تقریباً نامحدود شده است.

فرآیند ساخت شیشه های رنگی سنتی

اساساً در فرایند ساخت شیشه های رنگی سنتی دو موضوع وجود دارد. اول توسعه آثار هنری حول یک موضوع معین است. این مرحله شامل تولید شیشه های رنگی کوچک و در نهایت، با کنار هم قرار دادن آنها تولید طرحی در اندازه کامل است. دوم ساخت پانل است. این مرحله شامل انتخاب شیشه و برش آن به شکل دقیق طبق طراحی مورد نظر است. سپس تکه های شیشه ای رنگی به گونه ای کار می شوند که جزئیاتی مانند چهره ها، سایه ها و جلوه های تونال را ایجاد کنند.

این تکنیک ها شامل رنگ آمیزی اکسیدهای فلزی مختلف بر روی شیشه و پختن آن در یک کوره با دمای حدود 650 درجه سانتیگراد است. جلوه های ویژه شیشه های رنگی با استفاده از رنگ در لایه های نازک که با ابزارهای مختلفی از جمله قلم مو، چوب و خودکار کار می شود، حاصل می شود. تکنیک‌های دیگر شامل استفاده از نیترات نقره است که و­­­­قتی پخته می‌شود، مقداری شیشه را به رنگ‌هایی از زرد کم‌رنگ تا قهوه‌ای – نارنجی تیره تبدیل می‌کند. برخلاف اکسیدهای فلزی، این فرآیند، شیشه را شفاف می‌کند و به رنگ‌آمیزی نقره معروف است. شیشه را می‌توان به منظور ایجاد طیف گسترده‌ای از جلوه‌های هنری، اچ، سندبلاست، ذوب، حکاکی و میناکاری استفاده کرد.

تکمیل

وقتی کار روی شیشه های رنگی سنتی تمام شد، آن را با نوارهای سرب کنار هم قرار می دهند. سپس اتصالات در سرب به یکدیگر لحیم شده و سیمان می شوند تا ضد آب شده و پایداری ایجاد شود.

طول عمر شیشه های رنگی

یک پانل خوش ساخت از شیشه های رنگی برای بیش از صد سال قبل از اینکه سرب نیاز به تعویض داشته باشد عمر می کند. شیشه های رنگ آمیزی شده همانگونه که هنرمند آنها را برای صدها سال خلق کرده است، باقی خواهد ماند.

مشاهده نمونه کارهای هنرمند (زهرا توتزاری)

استین گلس در دکوراسیون منزل

استین گلس در دکوراسیون منزل هم کاربرد های خودش را دارد . اکثر پنجره‌ها برای  کشاندن نور به داخل ساختمان تعبیه می شوند و منظره‌ ای از بیرون را نمایان می کنند و همینطور پنجره‌ های شیشه‌ ای رنگی و طرح دار که از ایام قدیم ساخته شده اند و در خاطر معماری های محیط های مختلف جای گرفته اند، کاربرد بسیار جالب‌تری نیز دارند.

استین گلس در دکوراسیون منزل نه ‌تنها توسط شیشه‌های رنگی، زیبایی را در ساختمان به وجود می‌آورد، بلکه اهمیت تاریخی هم دارد که طرفداران این متد بسیار اهمیت می دهند به‌ویژه در کلیساها، فضاهای مذهبی و یا فضاهای لوکس و مجلل اهمیت خاصی را دارد.

قدمت شیشه های رنگی به خیلی قبل برگردد که فقرا توان داشتن سواد و خواندن کتاب های مقدس را نداشتن به همین دلیل داستان های کتاب مقدس غالبا به روی این شیشه های رنگی به تصویر کشیده می شد. از این رو این شیشه های رنگی را به کتاب مقدس فقرا معروف گردید . تصویرسازی داستان ها و نمادهای مسیحیت در این نوع از شیشه ها، و همچنین طراحی شمایل قدیسین از جمله کاربرد هایی است که در شیشه های استین گلس از قدیم مورد توجه خیلی از مخاطبان بوده است.

کاربرد شیشه های رنگی در قدیم و ایام امروزه

همانگونه که در بالا به این موضوع اشاره شد یکی از کاربررد های شیشه های رنگی در کلیسا و فضاهای مذهبی بوده و همچنین امروزه پنجره‌ های شیشه‌ای رنگی هنوز هم نقش مهمی در بالا بردن تجربه و درک عمومی عبادت‌کنند گان و همچنین ایجاد یک نمای زیبا و متفاوت را دارند.برای مثال طرح‌های اسلیمی با ترکیب رنگ خاص ایرانی و اسلامی خصوصا در گنبدهای شیشه‌ای مفاهیم عبادت را بیشتر بیان می‌ کند.

شیشه های رنگی در گذر زمان

همانطور که می دانید امروزه با گذشت زمان، شیشه های طرح دار و رنگی که به  استیند گلس معروف شده اند و تیفانی ویژگی استفاده انحصاری در فضاهای مذهبی را از دست داده اند به همین دلیل  می توان از آنها در فضاهای گوناگونی اعم از مسکونی ، تجاری ، اداری استفاده نمود.

استفاده از شیشه های طرح دار و استین گلس به گونه ای مطرح شده است که می توان با به راحتی از آن در یک ویلای مسکونی استفاده نمود، بی آنکه بخواهد ذهن مخاطب را به مذهب مسیحیت یا به فضایی مذهبی جهت دهد.

استین گلس در لابی و ورودی ساختمان ها

فضایی که می توان به عنوان اولین طراحی استین گلس در دکوراسیون منزل ، از این نوع از شیشه های رنگی استفاده کرد ، درب های ورودی ساختمان و یا درب های لابی می باشند. استفاده از شیشه های تزئینی – رنگی استیند گلس و تیفانی به عنوان شیشه درب ورودی ساختمان امروزه به صورت چشم گیری طرف دار جذب کرده است و در اکثر ساختمان های لوکس قابل مشاهده می باشد. از جمله ویژگی های استفاده از استین گلس در دکوراسیون منزل را که می توان به آن اشاره کرد کنترل دید، عبور نور ملایم و همچنین مقاومت بالای آن می باشد.